agent ubezpieczeniowy
przedsiębiorca, który działa na rzecz jednego zakładu ubezpieczeń i w jego imieniu podejmuje czynności związane z zawieraniem umowy ubezpieczenia. Za szkodę wyrządzoną przez agenta ubezpieczeniowego w związku z wykonywaniem czynności agencyjnych odpowiada zakład ubezpieczeń, na rzecz którego agent działał
broker ubezpieczeniowy
osoba upoważniona przez ubezpieczonego do stałego bądź doraźnego dokonywania w jej imieniu czynności prawnych lub faktycznych związanych z zawieraniem bądź wykonywaniem umów ubezpieczenia albo pośredniczenia przy zawieraniu umów ubezpieczenia na rzecz ubezpieczającego
centrum alarmowe
podmiot wskazany przez ubezpieczyciela, któremu ubezpieczający obowiązany jest zgłosić zaistnienie zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową. Centrum alarmowe wykonuje dodatkowo funkcje pomocowe wobec ubezpieczonego załatwiając za niego szereg spraw związanych z ubezpieczeniem
certyfikat
podobnie jak polisa jest to dokument, zaświadczenie potwierdzające zawarcie umowy ubezpieczenia. Ta forma dokumentu potwierdzającego zawarcie umowy ubezpieczenia stosowana jest najczęściej w ubezpieczeniach morskich i przy transakcjach w handlu zagranicznym
cesja
przeniesienie praw wynikających z umowy ubezpieczenia. Najczęściej spotyka się cesję praw z ubezpieczenia na rzecz banku udzielającego kredytu lub zakładu ubezpieczeń w ubezpieczeniu autocasco, mieszkań i domów. Podmiot na który dokonywana jest cesja staje się dysponentem praw do przedmiotu cesji. Inaczej mówiąc cesja jest umową przelewu wierzytelności, na podstawie której cesjonariusz - osoba trzecia w stosunku do stron umowy ubezpieczenia (np. bank) nabywa przyszłą wierzytelność (np. z umowy ubezpieczenia - odszkodowanie), czyli zastrzeżenie w dokumentach ubezpieczenia, zobowiązujące ubezpieczyciela do wypłacenia odszkodowania dla osoby na rzecz, której ustanowiono zastrzeżenie
dokumenty ubezpieczeniowe
dokumenty potwierdzające zawartą umowę ubezpieczenia oraz inne z nią związane tj. wniosek, polisa, załączniki, aneksy, certyfikaty, polisy, umowy ubezpieczenia (owu, umowy generalne i indywidualne)
doubezpieczenie
przywrócenie wysokości sumy ubezpieczenia po szkodzie (patrz też ubezpieczenia na sumy stałe)
konsumpcja sumy ubezpieczenia
suma ubezpieczenia ulega zmniejszeniu o taką kwotę, w jakiej wypłacono odszkodowanie, przy czym wypłata odszkodowania w wysokości równej sumie ubezpieczenia powoduje rozwiązanie umowy ubezpieczenia, chyba że co występuje w praktyce umowa przewiduje inne rozwiązania. Charakterystyczne dla ubezpieczeń na sumy stałe
likwidacja szkody
szereg czynności podejmowanych i wykonywanych przez zakład ubezpieczeń w celu ustalenia przyczyn szkody oraz odpowiedzialności za szkodę, a także ustalenie wysokości należnego odszkodowania/świadczenia uprawnionej osobie
multiagent ubezpieczeniowy
przedsiębiorca, który działa na rzecz więcej niż jednego zakładu ubezpieczeń i w ich imieniu podejmuje czynności związane z zawieraniem i wykonywaniem umowy ubezpieczenia. Ta kategoria agentów odpowiada za swoje czynności we własnym zakresie - ma również obowiązek ubezpieczyć się w zakresie swojej odpowiedzialności cywilnej
nadubezpieczenie
ubezpieczenie powyżej wartości ubezpieczonego mienia (interesu majątkowego). w razie szkody zakład ubezpieczeń wypłaci odszkodowanie w granicach wartości rzeczywistej utraconego lub uszkodzonego mienia jego wartości księgowej albo według faktycznej wartości nowej w zależności od przyjętego w umowie systemu. Od zakładu ubezpieczen można oczekiwać zwrotu nadpłaconej składki
niedoubezpieczenie
ubezpieczenie poniżej wartości ubezpieczanego mienia. W przypadku wystąpienia szkody przy niedoubezpieczeniu standardowo odszkodowanie jest proporcjonalne do wysokości sumy ubezpieczenia i faktycznej wartości mienia. Praktycznie mówiąc w razie szkody wypłata odszkodowania jest uzależniona od stosunku sumy ubezpieczenia do faktycznej wartości mienia (zasada proporcji ) albo w niektórych przypadkach odpowiada wysokości szkody, w granicach sumy ubezpieczenia (zasada pierwszego ryzyka)
nieszczęśliwy wypadek
nagłe zdarzenie losowe wywołane przyczyną zewnętrzną, w wyniku którego ubezpieczający - niezależnie od swojej woli - doznał uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia lub zmarł
ochrona ubezpieczeniowa
ochrona, jaką gwarantuje zakład ubezpieczeń, zgodnie z warunkami określonymi w umowie ubezpieczenia, w zamian za składkę
odszkodowanie
kwota, którą ubezpieczyciel powinien wypłacić z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia majątkowego w przypadku zaistnienia określonego w umowie ubezpieczenia zdarzenia. Odszkodowanie wypłacane jest w granicach sumy ubezpieczenia (sumy gwarancyjnej)
ogólne warunki ubezpieczenia (o.w.u.)
wzorzec umowny, mający zastosowanie do umowy ubezpieczenia, stanowiący jej integralną część. O.w.u. określają w szczególności przedmiot i zakres ubezpieczenia, sposób zawierania umów ubezpieczenia, zakres i czas trwania odpowiedzialności ubezpieczyciela, prawa i obowiązki stron umowy ubezpieczenia, sposób ustalania wysokości szkód oraz wypłaty odszkodowań lub świadczeń
polisa
dokument potwierdzający zawarcie umowy ubezpieczenia. jest wystawiana przez zakład ubezpieczeń. W ubezpieczeniach dowolnych rozróżnia się następujące rodzaje polis: 1. jednostkowe - w ubezpieczeniu określonego mienia, odpowiedzialności cywilnej lub osoby; 2. obrotowe - występują m.in. w ubezpieczeniach transportowych; 3. zbiorowe i grupowe - w ubezpieczeniach osobowych i oc; 4. blokowe - obsługiwane w uproszczonej formie przeważnie przez pośredników ubezpieczeniowych
powódź
zalanie terenów w następstwie podniesienia się wody w korytach wód płynących i stojących
pożar
działanie ognia, który przedostał się poza palenisko lub powstał bez paleniska i mógł rozprzestrzenić się o własnej sile
prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia losowego
metoda ustalania częstotliwości występowania określonych zdarzeń losowych takich jak powódź, grad, pożar itd.; prawdopodobieństwo ustala się na podstawie obserwacji statystycznych prowadzonych w okresach wieloletnich, zależnie od rodzaju zdarzeń losowych, niezbędnych do przeprowadzenia kalkulacji wysokości składek ubezpieczeniowych
regres
regres ubezpieczeniowy - uprawnienie zakładu ubezpieczeń do żądania od sprawcy szkody zwrotu całości lub części wypłaconego przez zakład ubezpieczeń odszkodowania. Inaczej mówiąc to przejście na ubezpieczyciela, z chwilą wypłaty odszkodowania i do jego wysokości, praw przysługujących ubezpieczającemu w stosunku do osoby trzeciej odpowiedzialnej za szkodę
rozbój
zabór mienia przy użyciu lub groźbie natychmiastowego użycia przemocy fizycznej wobec ubezpieczającego (lub osób bliskich) albo doprowadzeniu ubezpieczającego (lub osób bliskich) do stanu nieprzytomności lub bezbronności
składka ubezpieczeniowa
suma pieniężna należna ubezpieczycielowi za udzieloną przez niego ochronę ubezpieczeniową. Z punktu widzenia ekonomicznego składka ubezpieczeniowa bywa traktowana jako opłata (cena) za udzieloną ochronę ubezpieczeniową
sposoby rozliczania szkody komunikacyjnej
metoda kosztorysowa - towarzystwo ubezpieczeniowe może wypłacić odszkodowanie w wysokości kosztów naprawy wyliczonych wg obowiązujących kosztorysów. Z zastosowaniem tej metody ubezpieczony otrzymuje wyliczoną kwotę odszkodowania i nie musi przedstawiać rachunków z naprawy. Ile będzie kosztowała naprawa i czy jej dokona uzależnione jest wyłącznie od ubezpieczającego.
metoda serwisowa - sposób wypłacania odszkodowania oparty na poniesionych kosztach naprawy pojazdu. Wysokość wypłaty odszkodowania zależy od wysokości rachunku, przedstawionego przez warsztat, który wystawił go za swoje usługi. W pierwszej kolejności ubezpieczający naprawia pojazd na swój koszt, a dopiero potem otrzymuje zwrot kosztów w postaci wypłaty odszkodowania. Towarzystwa ubezpieczeniowe coraz szerzej umożliwiają ubezpieczającym bezgotówkową naprawę uszkodzonego pojazdu, przy czym zwykle to towarzystwo ubezpieczeniowe wskazuje warsztat, w którym ubezpieczający może dokonać naprawy bezgotówkowej.
suma ubezpieczenia
suma pieniężna, na którą ubezpieczono mienie, zdrowie, życie. W ubezpieczeniach majątkowych suma ubezpieczenia stanowi zazwyczaj górną granicę odpowiedzialności ubezpieczyciela i z założenia powinna odpowiadać aktualnej wartości ubezpieczonego majątku. Natomiast sumę ubezpieczenia osobowego określa się w praktyce na podstawie przybliżonej wartości potrzeb, które mogą powstać w wyniku wypadku losowego
szkoda
majątkowy lub niemajątkowy skutek zdarzenia losowego objętego ubezpieczeniem, odnoszący się do mienia lub osoby objętej ubezpieczeniem, albo jej odpowiedzialności cywilnej, poniesiony przez jedną osobę poszkodowaną, przy czym w razie większej liczby osób poszkodowanych wskutek jednego zdarzenia losowego objętego ubezpieczeniem każdą osobę uważa się za dotkniętą odrębną szkodą, a w ubezpieczeniach komunikacyjnych każdy pojazd dotknięty zdarzeniem losowym objętym ubezpieczeniem traktuje się jako odrębną szkodę
szkoda całkowita
całkowite zniszczenie lub utrata przedmiotu ubezpieczenia
szkoda na osobie
śmierć, uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia
szkody w mieniu
uszkodzenie, zniszczenie lub utrata rzeczy ruchomej bądź nieruchomości
ubezpieczający
osoba (fizyczna, prawna, jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej) zawierająca umowę ubezpieczenia zobowiązana do zapłaty składki ubezpieczeniowej
ubezpieczenie
pojęcie definiowane w różnorodny sposób. Zgodnie z doktryną jest to "urządzenie gospodarcze zapewniające pokrycie przyszłych potrzeb majątkowych, wywołanych u poszczególnych jednostek przez odznaczające się pewną prawidłowością zdarzenia losowe, w drodze rozłożenia ciężaru tego pokrycia na wiele jednostek, którym te same zdarzenia zagrażają (za J. Łozowski, Wstęp do nauki o ubezpieczeniach, Warszawa 1948 r.)
ubezpieczony
osoba na rzecz której zawarto umowę ubezpieczenia, podlegająca ochronie ubezpieczeniowej
ubezpieczyciel
zakład ubezpieczeń, towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych, strona umowy ubezpieczenia, zapewniająca ochronę ubezpieczeniową na wypadek określonych zdarzeń
uderzenie pioruna
działanie elektryczności atmosferycznej na ubezpieczone mienie
udział własny i franszyzy
umownie określane kwotowe lub procentowe ograniczenia w wypłacanych odszkodowaniach. Zasadniczo są ich dwa rodzaje tj. franszyzy integralne i udziały własne w szkodzie - te ostatnie zwane także franszyzami redukcyjnymi. Franszyzy integralne charakteryzują się tym, że zakład ubezpieczeń nie uruchamia ubezpieczenia przy szkodach do określonej wysokości w celu wyeliminowania z obsługi likwidacyjnej drobne szkody, gdzie koszt związany z prowadzeniem postępowania likwidacyjnego przekroczyłby wartość samej szkody. Udziały własne (franszyzy redukcyjne) zwykle są określone procentowo np. 10% w każdej szkodzie albo rzadziej kwotowo np. 500 euro czy 5000 zł w każdej szkodzie rzeczowej. W ofertach spotyka się także przypadki mieszane określenia franszyz np. 10% w każdej szkodzie rzeczowej ale nie więcej lub nie mniej niż 2000 zł. Franszyza redukcyjna ogranicza wypłacane odszkodowanie na określonych w niej zasadach i głównie ma za zadanie stanowić czynnik motywujący poszkodowanego do podwyższonej staranności i dbałości o swój majątek, gdyż w sytuacji jego utraty zakład ubezpieczeń nie będzie kompensował szkody w całości a pomniejszy odszkodowanie o wartość określonej umową franszyzy, która to obciąży poszkodowanego. Przeciwnie do franszyz integralnych zwykle udziały własne (franszyzy redukcyjne) można wykupić tzn. zakład będzie odpowiadał za całość szkody, ale jest to związane z koniecznością opłacenia dodatkowej składki
umowa ubezpieczenia
według art.805 kc (kodeks cywilny) "przez umowę ubezpieczenia zakład ubezpieczeń zobowiązuje się spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę"
wybuch
gwałtowna zmiana stanu równowagi układu z jednoczesnym wyzwoleniem się gazów, pyłów lub pary, wywołanym ich właściwością rozprzestrzeniania się; w odniesieniu do naczyń ciśnieniowych i innych tego rodzaju zbiorników warunkiem uznania zdarzenia za wybuch jest, aby ściany tych naczyń i zbiorników uległy rozdarciu w takich rozmiarach, iż wskutek ujścia gazów, pyłów, pary lub cieczy nastąpiło nagłe wyrównanie ciśnień; wybuch jest to również implozja polegająca na uszkodzeniu zbiornika lub aparatu próżniowego ciśnieniem zewnętrznym
wyłączenia ochrony ubezpieczeniowej
przypadki zdarzeń szkodowych, za które zakład ubezpieczeń na podstawie umowy ubezpieczenia nie odpowiada. W ubezpieczeniach mieszkaniowych katalog wyłączeń ochrony ubezpieczeniowej jest określony przez zakłady ubezpieczeń podobnie, występują jednak pewne różnice, które możemy uchwycić poprzez dokładną analizę treści poszczególnych umów - ogólnych warunków ubezpieczenia. Katalog wyłączeń zróżnicowany jest również w zależności od wariantu ubezpieczenia, który wybieramy
centrum alarmowe
podmiot wskazany przez ubezpieczyciela, któremu ubezpieczający obowiązany jest zgłosić zaistnienie zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową. Centrum alarmowe wykonuje dodatkowo funkcje pomocowe wobec ubezpieczonego załatwiając za niego szereg spraw związanych z ubezpieczeniem
certyfikat
podobnie jak polisa jest to dokument, zaświadczenie potwierdzające zawarcie umowy ubezpieczenia. Ta forma dokumentu potwierdzającego zawarcie umowy ubezpieczenia stosowana jest najczęściej w ubezpieczeniach morskich i przy transakcjach w handlu zagranicznym
cesja
przeniesienie praw wynikających z umowy ubezpieczenia. Najczęściej spotyka się cesję praw z ubezpieczenia na rzecz banku udzielającego kredytu lub zakładu ubezpieczeń w ubezpieczeniu autocasco, mieszkań i domów. Podmiot na który dokonywana jest cesja staje się dysponentem praw do przedmiotu cesji. Inaczej mówiąc cesja jest umową przelewu wierzytelności, na podstawie której cesjonariusz - osoba trzecia w stosunku do stron umowy ubezpieczenia (np. bank) nabywa przyszłą wierzytelność (np. z umowy ubezpieczenia - odszkodowanie), czyli zastrzeżenie w dokumentach ubezpieczenia, zobowiązujące ubezpieczyciela do wypłacenia odszkodowania dla osoby na rzecz, której ustanowiono zastrzeżenie.